2. Amersfoort heft in huisvestingsverordening discriminatie tussen beide scheidende ouders op

Beide ouders hebben in de gemeente Amersfoort recht op urgentieverklaring woning
Gemeente Amersfoort - 22 februari 2007

In Amersfoort komen beide ouders in het geval van een (echt)scheiding vanaf april 2007 in aanmerking voor een urgentieverklaring voor een woning. Dit is een belangrijke wijziging in de Amersfoortse Huisvestingsverordening.

De Huisvestingsverordening is vorige week door de Amersfoortse gemeenteraad vastgesteld en treedt op 4 april 2007 in werking.

Urgentie bij scheiding
Nu is het zo dat de gescheiden ouder die voor het merendeel van de tijd voor de kinderen zorgt, een urgentieverklaring kan krijgen. Met zo’n verklaring krijg je voorrang op de toewijzing van een woning. Vanaf april 2007 hebben beide ouders met minderjarige kinderen hier recht op, ook als de ene ouder meer voor de kinderen zorgt dan de andere. Overigens wordt uitsluitend bij (dreigende) dakloosheid urgentie verleend. Met deze maatregel wil de gemeente er voor zorgen dat elke ouder een zelfstandige woonruimte kan krijgen; een belangrijke voorwaarde om een goede band met het kind op te bouwen.

Mr. R. (Ruud) Luchtenveld (locoburgemeester en wethouder Ruimtelijke Ordening, Wonen en Verkeer in Amersfoort) (VVD)

"Belangrijke stap voorwaarts"
Wethouder Ruud Luchtenveld (Ruimtelijke Ordening, Wonen en Verkeer): “Zonder urgentieverklaring voor gescheiden ouders kan het jaren duren voordat een woningzoekende geschikte woonruimte vindt. En dat heeft als risico dat kinderen jarenlang een gebrekkig contact met een van beide ouders hebben.”

“Dit is een ontzettend belangrijke stap voorwaarts”, zegt Dennis Grippeling, gescheiden ouder en regionaal contactpersoon voor Fathers 4 Justice (belangenvereniging voor gescheiden vaders). “Het zijn vaak de vaders die na een scheiding het ouderlijk huis verlaten. Zij komen dan terecht bij familie of op drie-hoog-achter. En dat zijn vaak geen plekken om kinderen op te voeden. Omdat de moeder wel geschikte woonruimte heeft, wijst de rechter de kinderen meestal aan haar toe. Straks hebben vader en moeder beiden het recht om de kinderen in de eigen leefomgeving op te voeden.”

Niet iedereen is tevreden over deze wijziging. “We waren niet direct voor”, vertelt Jacqueline de Jong van woningcorporatie de Alliantie Eemvallei. “Dit betekent een toename van het aantal urgentieverklaringen.” En dan neemt de wachttijd voor andere woningzoekenden toe. “Als blijkt dat het aantal urgentieverklaringen meer dan 30% van het totaal aantal woningtoewijzingen (vastgestelde maximum) is, dan gaan wij het gesprek weer aan.” In januari 2008 wordt de uitbreiding op de urgentieverklaring geëvalueerd.

Reageren op woningen in de regio
Een andere belangrijke wijziging in de Huisvestingsverordening is de verruiming van de bindingseisen. Sinds 1 januari moeten alle gemeenten binnen de provincie Utrecht de grenzen openstellen voor mensen met een economische of maatschappelijke binding met deze provincie. Als woningzoekende kunt u nu dus reageren op woningen buiten Amersfoort. En inwoners uit andere gemeenten kunnen nu ook reageren op het woningaanbod in Amersfoort. Dat was voorheen niet zo. Jacqueline de Jong van de Alliantie Eemvallei: “Wij denken niet dit tot een toename van het aantal woningzoekenden in Amersfoort leidt. Ten eerste blijkt uit cijfers dat mensen bij voorkeur verhuizen binnen tien kilometer van hun huis. Ten tweede zijn onze grenzen opengesteld, maar ook die van andere gemeenten. Er zullen dus mensen komen, maar er gaan ook mensen weg.”

Wethouder Luchtenveld: “De woningtoewijzing breder maken buiten de gemeentegrenzen is een logische stap. Aangezien Amersfoort op de rand van de provincie ligt, is een provinciaal aanbod wat beperkend, omdat we daarmee niet naar de hele regio rond Amersfoort kijken. Daarom gaan we met bijvoorbeeld Nijkerk in gesprek over ruimere bindingseisen.”

Meer informatie
Wilt u meer weten over de wijzigingen in de Huisvestingsverordening? Kijk dan bij de agenda van de Amersfoortse gemeenteraad van 13 februari 2007. De stukken vindt u bij Het Besluit.

Meer informatie over de achterstelling van gescheiden vaders in de gemeentelijke sociale huisvesting in Nederland:

Overzicht van artikelen over dit onderwerp op de websites van het Vaderkenniscentrum per 25 april 2007:
- Leven met kinderen in dozen
Vaderkenniscentrum, Ouderschap na scheiding: nummer 58.
- Papa woont in zijn auto
Vaderkenniscentrum, Ouderschap na scheiding: nummer 60.
- Hoe schandalig de gemeente Heiloo met een co-öuderschapsvader en zijn kinderen omgaat
Vaderkenniscentrum, Ouderschap na scheiding: nummer 70.
- Gescheiden vader klem tussen de gemeentelijke woonregels
Vaderkenniscentrum, Ouderschap na scheiding: nummer 93.
- Sociale huisvesting en gelijkheid van ouders na scheiding in België
Vaderkenniscentrum, Ouderschap na scheiding: nummer 98.
- Dak- en thuisloos - Gescheiden vaders in Nederland zonder hulp aan de kant gezet
Vaderkenniscentrum, Ouderschap na scheiding: nummer 104
- Amersfoort heft in huisvestingsverordening discriminatie tussen beide scheidende ouders op
Vaderkenniscentrum, Ouderschap na scheiding: nummer 133.

RAADSVOORSTEL 2298275 Gemeente Amersfoort

Van: Burgemeester en Wethouders
Reg.nr.: 2298275
Aan: Gemeenteraad
Datum: 30 januari 2007
Portefeuillehouder: Wethouder mr R. Luchtenveld

TITEL: Huisvestingsverordening 2007

BESLISPUNTEN
…………………………………
4. De werking van het echtscheidingsartikel te verruimen zodat in geval van echtscheiding met minderjarige kinderen beide ouders voor een urgentieverklaring in aanmerking kunnen komen.
…………………………………

SAMENVATTING
In het raadsvoorstel zijn de wijzigingsvoorstellen voor de Huisvestingsverordening 2007 opgenomen. In het raadsvoorstel staan vijf onderwerpen. Het gaat hier om de volgende onderwerpen, die hierna afzonderlijk worden uitgewerkt:
…………………
4. Echtscheiding & urgentie
………………………………

BETROKKEN PARTIJEN
Om tot de concept-Huisvestingsverordening te komen is een inventarisatieronde gehouden binnen de Klankbordgroep Woonkompas, de afdeling Volkshuisvesting en met de afdeling Juridische Zaken.

Tevens is de Amersfoortse Huisvestingsverordening naast de Provinciale voorbeeld-Huisvestingsverordening gelegd. Uiteindelijk heeft het Bestuur Woonkompas op basis van deze inventarisatieronde een advies aan het college uitgebracht. Het Bestuur Woonkompas kan instemmen met alle wijzigingspunten behalve de verruiming van het echtscheidingsartikel (zie peilpunt 4).

Daarnaast is het wijzigingsvoorstel aan de BAV (BeleidsAdviesgroep Volkshuisvesting) voorgelegd. De BAV adviseert positief ten aanzien van alle wijzigingspunten behalve de verruiming van het echtscheidingsartikel (zie peilpunt 4).
……………

Alle Gewestgemeenten gaan provinciale bindingseisen invoeren. Bij de andere gemeenten in het Gewest is benadrukt dat aanvullende bindingseisen anders dan de provinciale niet meer gesteld mogen worden bij de urgentieaanvragen. De Gewestgemeenten zullen alle bij de wijziging van hun huisvestingsverordening, de urgentiecriteria zoveel mogelijk laten aansluiten bij de gestelde criteria in de Provinciale voorbeeldverordening.

Vervolgens zijn de wijzigingsvoorstellen ter peiling zijn voorgelegd in De Ronde (12-12-2006).

Hierna is de Huisvestingsverordening aangepast ten behoeve van vaststelling in Het Besluit.

VERVOLG
Na vaststelling in het besluit zal de verordening op 4 april 2007 van kracht zijn. Deze termijn hangt samen met het feit dat Woonkompas tijd nodig heeft om de aanpassingen in het computersysteem te laten verwerken en het feit dat de verordening 6 weken na publicatie ter inzage moet liggen.

…………………………………………..

4. ECHTSCHEIDING & URGENTIE

AANLEIDING
Op basis van het echtscheidingsartikel in de verordening kunnen beide ouders aanspraak maken op een urgentie als zij aantoonbaar een co-ouderschapregeling overeen zijn gekomen waarbij de kinderen daadwerkelijk de helft van de tijd bij de ene ouder wonen en de andere helft van de tijd bij de andere ouder.

Voorgesteld wordt om ouders die ten dele de zorg hebben voor minderjarige kinderen (en die niet uit de ouderlijke macht zijn ontzet) ook aanspraak te kunnen laten maken op een woning door middel van een urgentieverklaring. Er is een wijziging in het familierecht: beide ouders hebben nu namelijk het ouderlijk gezag. In veel gevallen wordt geen 50-50 co-ouderschapregeling overeengekomen, maar is het wel van groot belang dat de kinderen bij beide ouders kunnen verblijven, zelfs als dit een weekend in de twee weken is. Het niet hebben van een woning kan een obstakel zijn in de relatie van de ouder met zijn kind, omdat men de kinderen niet in een eigen, zelfstandige woning kan opvangen. Het ontberen van zelfstandige woonruimte kan voor de rechter namelijk een reden zijn om de omgangsregeling beperkt te houden.

BEOOGD EFFECT
Er voor zorgen dat het ontberen van zelfstandige woonruimte geen obstakel meer is voor het onderhouden van een goede ouder-kindrelatie.

ARGUMENTEN

4.1 Argument 1
Beide ouders hebben het ouderlijk gezag, daarom moeten ook beide ouders de mogelijkheid hebben om een goede relatie met het kind te onderhouden.

4.1 Argument 2
In het oude woonruimteverdelingssysteem konden woningzoekenden op basis van leeftijd reageren, waardoor in geval van echtscheiding mensen een grote kans hadden om zichzelf te redden. Doordat in het huidige woonruimteverdelingsysteem het volgordecriterium inschrijfduur is, is die zelfredzaamheid beperkt. De urgentieregeling dient daarom aangepast te worden.

4.1 Argument 3
Door het ontbreken van woonruimte stelt de rechter een hoge alimentatie vast: er zijn immers vrijwel geen woonlasten. Deze hoge alimentatie beperkt de zelfredzaamheid omdat deze verplichting het huren van een vrije sector woning in de weg staat. De alimentatie kan daarentegen pas omlaag gebracht worden als er een huurcontract is.

4.1 Argument 4
Voorkomen van oneigenlijk gebruik van recreatiewoningen.

KANTTEKENINGEN

Kanttekening 1
Eén en ander dient afgewogen te worden tegen het feit dat voor iedere urgent woningzoekende, een reguliere woningzoekende langer moet wachten. Daarnaast wordt de concurrentie tussen de urgenten onderling vergroot omdat er meer urgenten bij zullen komen.

Kanttekening 2
Verruiming van dit artikel kan een aanzuigende werking hebben ten nadele van het Amersfoortse woonruimteverdelingssysteem omdat dit in andere gemeenten geen grond is voor urgentie.

Om een inschatting te maken van bovengenoemde ‘aanzuigende werking’ is naar een aantal cijfers gekeken.

1. In Amersfoort lag het aantal echtscheidingen en de zogenaamde ‘flitsscheidingen’ [2] in 2005 op 1074 (Bron: Onderzoek & statistiek). Op basis van de landelijke cijfers (bron:CBS) betekent dat naar schatting ruim 700 scheidingen waarbij minderjarige kinderen betrokken zijn in Amersfoort. Dit aantal betreft uiteraard alle inkomenscategorieën

NB Hierbij zijn de verbrekingen van samenleving niet meegerekend. Voor verbreking van samenleving worden de urgentiecriteria analoog toegepast.

[2] Flitsscheiding: hierbij wordt het huwelijk omgezet in een geregistreerd partnerschap, dat vervolgens zonder tussenkomst van de rechter wordt ontbonden. Dit ging in 2005 om 4700 gevallen in Nederland.

2. In 2005 zijn rond de 80 aanvragen voor urgentie op basis van echtscheiding ingediend. Het merendeel hiervan wordt toegekend.
NB mensen worden bij de balie geïnformeerd over hun kans op urgentie en zullen wanneer zij buiten de regels vallen niet overgaan tot een aanvraag.

3. In 2005 kwamen er 1500 woningen vrij voor verhuur, waarvan er 300 aan urgenten zijn toegewezen (20% v.d. vrijkomende woningvoorraad).

4. Resumerend: de regelgeving wordt verruimd en het zoekgebied wordt vergroot. Daarmee zal het aantal urgenties toenemen. Over de verwachte aantallen is geen betrouwbare uitspraak mogelijk, temeer omdat we niet alleen met Amersfoort te maken hebben maar ook met eventuele aanvragen uit de rest van het land.

Kanttekening 3
Wanneer dit op voorhand mogelijk gemaakt wordt, wordt de prikkel grotendeels weggenomen om zelf een oplossing te zoeken.

FINANCIËN
Deze verruiming wordt binnen een jaar geëvalueerd, zodat deze op 1 januari 2008 gereed is.

BETROKKEN PARTIJEN
Advies Bestuur Woonkompas (met uitzondering van de Gemeente Amersfoort):
Het Bestuur is geen voorstander van verruiming van het huidige echtscheidingsartikel:
- Het principe dat minderjarige kinderen niet op straat mogen komen te staan wordt onderschreven, maar deze gevallen voldoen niet aan de definitie van een acute noodsituatie waarin minderjarige kinderen dakloos zijn of dreigen te raken zoals thans gehanteerd wordt in de verordening.
- De verwachting is dat door de voorgenomen stadsvernieuwing in Amersfoort de woningmarkt sowieso tijdelijke al meer onder druk komt te staan. De verruiming van de echtscheidingsclausule zal tot nog meer urgenties en nog meer druk leiden. Voor ‘gewone’ woningzoekenden zal de wachttijd toenemen.

Advies BeleidsAdiesgroep Volkshuisvesting (BAV):
De BAV adviseert negatief ten aanzien van dit voorstel, aangezien de wachttijd voor de reguliere woningzoekenden zal toenemen. Daarnaast verwacht de BAV door openstelling van de grenzen dat sowieso het aantal urgenten zal toenemen (ook zonder de uitbreiding van de echtscheidingsurgenten), dus daarmee ook de wachttijd voor de reguliere woningzoekenden.

Peiling in De Ronde
In de Ronde gaf de meerderheid aan in te kunnen stemmen met het voorstel.
…………………………………….

Burgemeester en wethouders van Amersfoort,
de secretaris, de burgemeester,
Drs. P.J. Buijtels A. van Vliet-Kuiper

Bijlagen
- Raadsbesluit
- Huisvestingsverordening 2007

Raadsbesluit
Reg.nr 2298275

De raad der gemeente Amersfoort; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 30 januari 2007, sector SOB/RO(nr. 2298275);

b e s l u i t :
………………
4. De werking van het echtscheidingsartikel te verruimen zodat in geval van echtscheiding met minderjarige kinderen beide ouders voor een urgentieverklaring in aanmerking kunnen komen.
………………………………

Vastgesteld in de openbare vergadering van 13 februari 2007.

de griffier, de voorzitter,
------------------------------------------------------------------
Huisvestingsverordening Amersfoort 2007

4. Sociale indicatie
Van sociale indicatie is sprake indien, op advies van de hiertoe ingeschakelde Urgentiecommissie, door burgemeester en wethouders is vastgesteld dat, in afwijking van de reguliere wachttijd, een snellere oplossing van het huisvestingsprobleem uit sociaal oogpunt noodzakelijk is. Hieronder worden de volgende situaties gerekend:

1. Echtscheiding
van echtscheiding in de sfeer van urgentie bij de afgifte van een huisvestingsvergunning is slechts sprake, indien:
a. er een rechterlijke (eind-)beschikking is, waarin is bepaald dat het huwelijk is ontbonden;
b. die beschikking in het register van de burgerlijke stand is ingeschreven;
c. uit het huwelijk één of meer kinderen voortkomen, die ten tijde van de inschrijving (ad.b) minderjarig is/zijn en de ouder die de urgentieverklaring aanvraagt (mede) ouderlijk gezag uitoefent over het minderjarige kind/de minderjarige kinderen;
d. deze ouder, het recht dan wel de mogelijkheid ontbeert om de echtelijke woning te blijven bewonen.
e. het verzoek om urgentie ingediend wordt binnen zes maanden nadat de rechterlijke (eind-) beschikking waarin is bepaald dat het huwelijk is ontbonden, in het register van de burgerlijke stand is ingeschreven,;
f. en er naar het oordeel van burgemeester en wethouders geen andere mogelijkheid bestaat om het woonruimteprobleem op te lossen;

Voor gevallen van "samenleving" worden vermelde criteria, voor zover mogelijk, analoog toegepast