Tijdschrift Voor Welzijnswerk - TVW
31ste jaargang nr. 283
april-mei 2007
Inhoudsopgave themanummer
Dit themanummer brengt de resultaten van een onderzoek bij 215 Vlaamse hulpverleningsactoren op het terrein van (echt-)scheiding. Joost Bronselaer, Valérie Carrette en Kim Craeynest (medewerkers bij het Kenniscentrum van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin binnen de Vlaamse overheid) presenteren dit onderzoek in vijf bijdragen. Het hulpverleningsaanbod zelf wordt doorgelicht in de bijdrage “Het hulp- en dienstverleningsaanbod bij (echt)scheidingssituaties” van Bronselaer, Plompen, Van Peer en Carrette. In dit artikel worden ook het veldwerk en de gebruikte methodologie van het onderzoek kort omschreven. Vervolgens wordt de mate van integratie van het hulpaanbod geschetst in de bijdrage van Bronselaer “Scheidingsaanbod of gescheiden aanbod: de integratie van de hulp- of dienstverlening bij (echt)scheidingssituaties”. De bijdrage van Bronselaer en Van Peer “Komen versus gaan: een probleemspecifieke analyse van het aanmelden en doorverwijzen van mensen in een (echt)scheidingssituatie” licht het aanbod door in verhouding tot de aanmelding en verwijzing van cliënten. De bijdrage van Craeynest, Carrette en Bronselaer “Waar knelt het schoentje? De toegankelijkheid van de hulp- en dienstverlening rond (echt)scheidingssituaties onder de loep genomen” zoemt vervolgens in op een analyse van de knelpunten in de hulpverlening voor kinderen en volwassenen, zoals gerapporteerd door de hulpverleningsactoren, en belicht verder in welke mate het hulpverleningsaanbod betaalbaar, beschikbaar, bruikbaar, begrijpbaar en bereikbaar is. U kan een uitgebreide samenvatting van het hulpverleningsonderzoek downloaden (Pdf - 198 kB).
Verder worden in het themanummer de highlights uit de internationale onderzoeksliteratuur over de impact van een (echt)scheiding gepresenteerd in de bijdragen: “Wat brengt een (echt)scheiding teweeg in het leven van kinderen?” en “Wat brengt een (echt)scheiding in het leven van ex-partners?”, beide van Christine Van Peer (SVR). Kinderen die een scheiding meemaakten, kampen vaker met emotionele problemen en vertonen meer depressie- en angstsymptomen. Ze hebben een lager gevoel van eigenwaarde en een minder positief zelfbeeld. Ze hebben meer suïcidale gedachten, vooral wanneer naast de scheiding tegelijk sprake is van een risicovolle gezinssituatie (conflicten, problemen bij de ouders). Kinderen (vooral jongens) met een scheidingservaring hebben meer kans om delinquent, antisociaal en agressief gedrag te ontwikkelen. Kinderen die op korte termijn meerdere gezinstransities meemaken, hebben een verhoogde kans op alcohol- en cannabisgebruik. Tot 2 à 3 jaar na de scheiding halen kinderen die een scheiding meemaakten gemiddeld minder goede schoolresultaten, vooral wanneer de scheiding zich voordoet tijdens belangrijke scharnierjaren in de schoolloopbaan. Kinderen uit gescheiden gezinnen voelen zich ook vaker verdrietig en ongelukkig op school. Ze starten minder vaak een hogere opleiding. Kinderen van gescheiden ouders hebben ook een verhoogde kans om zelf te scheiden. Volwassenendie een scheiding meemaakten, vertonen in vergelijking met gehuwde volwassenen meer depressieve symptomen en een lagere levenssatisfactie. Ze hebben een slechtere gezondheid en een hoger sterfterisico. Vooral bij gescheiden mannen neemt de kans op zelfdoding sterk toe. Gescheiden volwassenen doen ook vaker een beroep op hulpverleners, zowel op eerstelijnsgezondheidszorg als op gespecialiseerde hulp.
Voor een uitgebreider overzicht en voor een duiding van het theoretische kader dat de auteur hanteert, wordt verwezen naar de literatuurstudie die in maart 2007 werd gepubliceerd door de Studiedienst van de Vlaamse Regering (Van Peer, C. (red.), “De impact van een (echt)scheiding op kinderen en ex-partners”, Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2007/1 (Pdf - 1 MB).
Verder gaat Lieve Vanderleyden (SVR) in op de situatie van (echt)gescheiden ouderen. De kruising van twee demografische trends, namelijk langer leven en meer scheidingen op oudere leeftijd maakt het gegeven relevant. De bijdrage biedt een aanzet om na te gaan of de bevindingen uit de internationale onderzoeksliteratuur (blijven) gelden wanneer ze worden getoetst aan de resultaten van een Vlaamse survey bij ouderen.
De verwachting op basis van literatuur dat gescheiden ouderen het minder goed doen op verschillende levensdomeinen wordt bevestigd maar enige nuancering is op haar plaats. Over het algemeen hebben gescheiden ouderen een minder goed inkomen in vergelijking met personen uit een andere burgerlijke staat, ze zijn vaker huurder van hun woning en ze scoren minder goed op het relationele vlak al geldt dat niet systematisch ten aanzien van alle indicatoren van sociale isolatie/integratie. De gevonden (bivariate) verschillen naar opleiding, gezondheid, levenstevredenheid verdwijnen onder controle van de overige variabelen in het model. Gelet op enig voorbehoud omwille van de kleine aantallen zijn gelijkaardige analyses op grotere aantallen aangewezen bij voorkeur aan de hand van een longitudinale studie.
Vanuit de invalshoek van de sector van het Algemeen Welzijnswerk tenslotte brengt Annik Vandersteene (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk) een bijdrage over de rol van het algemeen welzijnswerk en van bemiddeling in het reduceren van het aantal vechtscheidingen.
Christine Van Peer - 06 - 2007
Inhoudsopgave: Tijdschrift voor Welzijnswerk, jg. 31, nr. 283, april-mei 2007 (Themanummer: ECHTSCHEIDING EN HULPVERLENING)
- Edito: Een ‘goede scheiding’ bestaat niet voor een kind… De toename van gezinsscheidingen als maatschappelijk probleem: een uitdaging voor beleid en hulpverlening (Redactie)
- Ten geleide: Echtscheiding in focus: onderzoek en beleid hand in hand (Christine Van Peer)
- Wat brengt een (echt)scheiding teweeg in het leven van kinderen? Enkele highlights uit het internationale echtscheidingsonderzoek (Christine Van Peer)
- Wat brengt een (echt)scheiding teweeg in het leven van ex-partners? Enkele highlights uit het internationale echtscheidingsonderzoek (Christine Van Peer)
- (Echt)gescheiden ouderen in beeld (Lieve Vanderleyden)
- Het hulp- en dienstverleningsaanbod bij (echt)scheidingssituaties (Joost Bronselaer, Marjolijn Plompen, Christine Van Peer & Valérie Carrette)
- Scheidingsaanbod of gescheiden aanbod: de integratie van de hulp- of dienstverlening bij (echt)scheidingssituaties (Joost Bronselaer)
- Komen versus gaan: een probleemspecifieke analyse van het aanmelden en doorverwijzen van mensen in een (echt)scheidingssituatie (Joost Bronselaer en Christine Van Peer)
- Waar knelt het schoentje? De toegankelijkheid van de hulp- en dienstverlening rond (echt)scheidingssituaties onder de loep genomen (Kim Craeynest, Valérie Carrette & Joost Bronselaer)
- Vroegtijdige eerstelijnshulpverlening in scheidingssituatie voorkomt vechtscheidingen (Annik Vander Steene)
- Echtscheiding en hulpverlening: aanbevelingen voor het beleid (Joost Bronselaer, Christine Van Peer, Valérie Carrette)
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten